Page 93 - Konsument w swiecie cyfrowym

Konsument wobec wyzwań współczesności. Aspekty prawa materialnego i procesowego”, Szczecin 16 kwietnia 2015 r.

Znaczenie pozasądowych metod rozstrzygania sporów konsumenckich w sektorze telekomuni-
kacyjnym dostrzega prawodawca unijny. Zobowiązał on państwa członkowskie do wprowadzenia
przejrzystych, niedyskryminacyjnych, prostych i niedrogich pozasądowych procedur rozstrzyga-
nia nierozwiązanych sporów między konsumentami a przedsiębiorstwami udostępniającymi sieci
lub usługi łączności elektronicznej, powstałych w zakresie stosowania dyrektywy 2002/22/WE
i związanych z warunkami lub wykonaniem umów dotyczących udostępniania tych sieci lub usług
(art. 34 (1) dyrektywy 2002/22WE).

Prawo UE nie reguluje szczegółowych zasad rozstrzygania sporów, o których mowa wyżej. Wska-
zuje jedynie, że procedury przyjęte na poziomie poszczególnych krajów powinny umożliwiać spra-
wiedliwe i szybkie rozstrzyganie sporów. W przypadku zaś gdy istnieją ku temu podstawy, państwa
członkowskie mogą przyjąć system zwrotu kosztów lub system rekompensat. Takie procedury umoż-
liwiają bezstronne rozwiązywanie sporów i nie pozbawiają konsumenta ochrony prawnej zapewnia-
nej przez prawo krajowe (art. 34 (1) dyrektywy 2002/22/WE). Co więcej, prawodawca unijny za-
strzega, że prawo krajowe nie może utrudniać powstania biur skarg i zażaleń oraz zapewnienia usług
on-line na odpowiednim poziomie terytorialnym, umożliwiających konsumentom i użytkownikom
końcowym dostęp do rozwiązywania sporów (art. 34 (2) dyrektywy 2002/22/WE).

Implementację wskazanych postanowień dyrektywy 2002/22/WE stanowią przepisy art. 109 p.t.,
które regulują postępowanie mediacyjne przed Prezesem Urzędu Komunikacji Elektronicznej (da-
lej: UKE) w sporach cywilnoprawnych między konsumentem a dostawcą publicznie dostępnych
usług telekomunikacyjnych. Należy podkreślić, że przepisy p.t. dotyczące mediacji mają zastoso-
wanie jedynie do konsumentów, a zatem do jednej, najwęziej określonej kategorii podmiotów ko-
rzystających z usług telekomunikacyjnych. Obejmują one osobę fizyczną wnioskującą o świadcze-
nie publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych lub korzystającą z takich usług dla celów
niezwiązanych bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub wykonywaniem zawodu (art. 2
pkt 18 p.t.). Takiego postępowania nie można więc wszcząć np. na wniosek użytkownika końco-
wego, co oznacza, że polski ustawodawca nie skorzystał z przewidzianej w art. 34 (1) dyrektywy
2002/22/WE i postulowanej w doktrynie możliwości objęcia przepisami dotyczącymi postępo-
wania mediacyjnego również sporów, których stronami są użytkownicy końcowi nie posiadający
statusu konsumenta. Warto przypomnieć, że dla celów p.t. użytkownik końcowy jest określany
jako podmiot korzystający z publicznie dostępnej usługi telekomunikacyjnej lub żądający świad-
czenia takiej usługi dla zaspokojenia własnych potrzeb (art. 2 pkt 50 p.t.). W doktrynie wyjaśnia
się przy tym, że „Własne potrzeby użytkownika końcowego to wszystkie cele i oczekiwania osób
fizycznych, prawnych i innych jednostek organizacyjnych korzystających lub żądających usług te-
lekomunikacyjnych, które mają być zaspokojone poprzez wyświadczenie tych usług przez przed-
siębiorcę telekomunikacyjnego”. Przepisy art. 109 p.t. nie obejmują też innych podmiotów korzy-
stających z usług telekomunikacyjnych, takich jak abonenci czy użytkownicy, jeżeli nie posiadają
one statusu konsumenta w rozumieniu przepisów p.t. Zwłaszcza warto podkreślić, że nie można tu
utożsamiać konsumenta z abonentem, a zatem z podmiotem będącym stroną umowy o świadczenie
usług telekomunikacyjnych zawartej z dostawcą publicznie dostępnych usług telekomunikacyj-
nych (art. 2 pkt 1 p.t.). Stosownie bowiem do przytoczonej definicji ustawowej ten ostatni może
nie być osobą fizyczną, musi być już stroną umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych,
a świadczenie takich usług może się bezpośrednio wiązać z prowadzoną przez niego działalnością
gospodarczą lub wykonywaniem zawodu.

Dyrektywa 2002/22/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 marca 2002 r. w sprawie usługi powszechnej i zwią-
zanych z sieciami i usługami łączności elektronicznej praw użytkowników (dyrektywa o usłudze powszechnej), Dz.U. L
108, 24.04.2002 r. (dalej: dyrektywa 2002/22/WE).

Ustawa z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne, tekst jedn. Dz.U. 2014 nr 0 poz. 243 (dalej: p.t.).
I. Szymczak, Rozstrzyganie, s. 306.
K. Kawałek, M. Rogalski, Prawo telekomunikacyjne. Komentarz, Warszawa 2010, s. 87.

93