Page 88 - Konsument w swiecie cyfrowym

Konferencja „Konsument w świecie cyfrowym”, Wrocław 25 marca 2015 r.

przed sądami krajowymi na podstawie art. 15 i 16 rozporządzenia Bruksela I (obecnie art. 17 i 18
rozporządzenia Bruksela I bis), co znacznie osłabiałoby ochronę konsumentów realizowaną przez
te przepisy (pkt. 25). Nadto, Trybunał podniósł, iż związek przyczynowy należy uznać jedynie za
wskazówkę co do „kierowania działalności”, podobnie jak nawiązanie kontaktu na odległość, efek-
tem którego mogłoby być zawarcie przez konsumenta umowy na odległość. W niniejszym stanie
faktycznym Trybunał stanął na straży należytej interpretacji postanowień rozporządzenia, zgodnie
z którą nie jest wymagane istnienie związku przyczynowego między środkiem wykorzystywanym
do kierowania działalności gospodarczej (lub zawodowej) do państwa członkowskiego, w którym
mieszka konsument, tj. między stroną internetową a zawarciem umowy z konsumentem. Zdaniem
Trybunału, istnienie takiego związku przyczynowego ograniczyć należy jedynie do wskazówki co
do istnienia związku pomiędzy umową a taką działalnością (pkt. 32 rozstrzygnięcia) .

3.4. Reklamawprowadzającakonsumentaw błądajurysdykcjakrajowa

Niejednokrotnie konsumenci stają się bezwolnie adresatami kierowanych do nich przesyłek, zawie-
rających informacje mające na celu wprowadzenie ich w błąd. Coraz częściej działalność ta przekra-
cza granice państwa, w którym ma miejsce zamieszkania konsument. Należy w tym miejscu zwrócić
uwagę na prawa konsumenta w sytuacji, gdy skierowana została do niego reklama wprowadzająca
go w błąd w zakresie pozornie wygranej przez konsumenta nagrody. Przedmiotem rozstrzygnięcia
Trybunału w wyroku z 14 maja 2009 r. w sprawie Renate Ilsinger przeciwko Martinowi Drescherso-
wi19 była sprawa z wniosku przedstawionego w ramach sporu, który toczył się pomiędzy obywatelką
Austrii a pozwanym działającym w charakterze zarządcy masy upadłościowej spółki prawa niemie-
ckiego, która zajmowała się sprzedażą wysyłkową (dalej: „Schlank & Schick”).

W niniejszym stanie faktycznym powódka otrzymała na prywatny adres przesyłkę na swoje
nazwisko w zamkniętej kopercie, na której znajdowały się napisy „ważne dokumenty!”, „proszę
natychmiast otworzyć” oraz „osobiście”, zaś wewnątrz przesyłki znajdowało się między innymi
zaadresowane do powódki zawiadomienie pozwalające jej sądzić, że wygrała nagrodę w wysoko-
ści 20 000 euro. Powódka postąpiła zgodnie z poleceniem w przesyłce, wysyłając znajdujący się
w niej kupon z numerem identyfikacyjnym celem otrzymania przyrzeczonej nagrody, której w rze-
czywistości nie otrzymała. W konsekwencji, powódka wszczęła postępowanie o wypłatę tej przed
sądem właściwym ze względu jej miejsce zamieszkania. Pozwana spółka podniosła zarzut braku
właściwości tego sądu utrzymując, że postanowienia art. 15 i 16 rozporządzenia Bruksela I (obec-
nie art. 17 i 18 rozporządzenia Bruksela I bis) nie znajdują zastosowania w sporze rozpatrywanym
przez ten sąd, ponieważ w swej istocie zakładają istnienie umowy odpłatnej, której w niniejszym
stanie faktycznym brak. Podnoszono także, iż udział w grze o nagrodę nie był uzależniony od zło-
żenia jakiegokolwiek zamówienia towaru ani też od złożenia niewiążącego zamówienia próbnego
z prawem do zwrotu. Wskazano także, że powódka nie dokonała zamówienia żadnych towarów
i w związku z tym nie może ubiegać się o ochronę jako konsumentka.

Pytanie prejudycjalne skierowane do Trybunału odnosiło się do rozstrzygnięcia kwestii, czy
przyznane konsumentom roszczenie umożliwiające dochodzenie na drodze sądowej od przedsię-
biorców pozornie wygranej nagrody, gdy ci ostatni wysyłają (wysłali) do określonego konsumen-
ta przyrzeczenie przyznania nagrody lub inne podobne komunikaty sformułowane w ten sposób,
że mogą wywołać (wywołały) przekonanie, że konsument wygrał określoną nagrodę, przy czym
żądanie wydania nagrody nie zostało uzależnione od złożenia zamówienia lub od złożenia tylko
zamówienia na próbę i też żadne zamówienie nie zostało złożone, jednak adresat zawiadomienia
zgłosił żądanie wydania nagrody, jest w rozumieniu rozporządzenia roszczeniem o charakterze
umownym lub roszczeniem z nim związanym w rozumieniu art. 15 ust. 1 lit. c) rozporządzenia
Bruksela I (obecnie art. 17 ust. 1 lit. c rozporządzenia Bruksela I bis). Kwestią pozostającą do roz-

19 Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z 14 maja 2009 r. w sprawie Renate Ilsinger przeciwko Martinowi Dreschersowi,
C-180/06.

88