Page 84 - Konsument w swiecie cyfrowym

Konferencja „Konsument w świecie cyfrowym”, Wrocław 25 marca 2015 r.

netowej niedającej takiej możliwości i zawierającej jedynie reklamę. Zdaniem tych sądów, nawet
w ostatnim przypadku działalność jest kierowana do konsumenta w innych państwach członkow-
skich, biorąc pod uwagę to, że reklama w Internecie przekracza granice. W ich opinii, „kierowanie
za granicę” może zostać wyłączone jedynie w drodze wyraźnego oświadczenia odnoszącego się do
kontaktów handlowych przedsiębiorcy z konsumentami mającymi miejsce zamieszkania w innym
państwie członkowskim, a także wtedy, gdy konsument ten zapozna się z usługami przedsiębiorcy
za pośrednictwem strony internetowej, a następnie dokona rezerwacji za pośrednictwem podane-
go na tej stronie adresu elektronicznego, geograficznego lub numeru telefonu (pkt. 29 wyroku).
W związku z tożsamym stanowiskiem obu instancji sądów austriackich, wniesiona została kasacja
do sądu, który zawieszając postępowanie, zwrócił się do Trybunału z pytaniem o to czy dla kie-
rowania działalności w rozumieniu art. 15 ust. 1 lit. c rozporządzenia Bruksela I (obecnie art. 17
ust. 1 lit. c rozporządzenia Bruksela I bis) wystarczy możliwość przeglądania strony internetowej
kontrahenta przez konsumenta.

W związku ze zbieżnością i tożsamością pytań stawianych w sprawie C-585/08 i C-144/09, Try-
bunał zdecydował o połączeniu spraw w celu wydania wyroku. W pierwszej kolejności Trybunał od-
niósł się do rozstrzygnięcia w zakresie próby zdefiniowania pojęcia „impreza turystyczna” w kontek-
ście umowy przewozu. W pkt. 37 wyroku Trybunał wskazał, iż aby świadczenie mogło być zakwa-
lifikowane jako „impreza turystyczna”, wystarczy z jednej strony, by łączyło ono usługi turystyczne
sprzedawane za cenę ryczałtową, obejmujące dwie z trzech usług, o których mowa w art. 2 pkt 1
dyrektywy 90/31414, tj. przewóz, zakwaterowanie i inne usługi turystyczne niezwiązane z transpor-
tem lub zakwaterowaniem, stanowiące znaczną część imprezy turystycznej, a z drugiej strony – by
świadczenie to przekraczało 24 godziny bądź by obejmowało nocleg15. Zdaniem Trybunału, w niniej-
szym stanie faktycznym, oprócz przewozu, ta podróż frachtowcem obejmowała w zamian za cenę
ryczałtową także nocleg i przekraczała ona 24 godziny, co przesądza jednoznacznie o tym, iż podróży
tej należy przypisać charakter „imprezy turystycznej” (pkt 45 rozstrzygnięcia).

Kluczowym zagadnieniem w tym wyroku było jednak rozstrzygnięcie dotyczące pojęcia „dzia-
łalności kierowanej do państwa członkowskiego”. Zdanie Trybunału, brzmienie art. 15 ust. 1 lit. c
rozporządzenia należy interpretować w ten sposób, że włącza ono i zastępuje poprzednie pojęcia
„wyraźnej” oferty i „reklamy”, obejmując – jak wskazuje na to zwrot „w jakikolwiek sposób”
– szerszy zakres działalności (pkt. 61 orzeczenia). Zdaniem Trybunału zmiana ta wzmacnia ochro-
nę konsumenta i jest konsekwencją rozwoju komunikacji przez Internet, co utrudnia jednoznaczne
określenie miejsca, gdzie dokonywane są czynności prawne konieczne do zawarcia umowy, co
zwiększa także możliwość negatywnych skutków ofert przedsiębiorców dla konsumenta (pkt. 62
rozstrzygnięcia).

W celu zastosowania art. 15 ust. 1 lit. c rozporządzenia Bruksela I (obecnie art. 17 ust. 1 lit. c
rozporządzenia Bruksela I bis) przedsiębiorca musi wyrazić swoją wolę ustanowienia relacji go-
spodarczych z konsumentem jednego lub kilku państw członkowskich, włącznie z tym, na teryto-
rium którego konsument ma miejsce zamieszkania (pkt 75 orzeczenia). Ponadto w pkt 76 wyroku
Trybunał zwrócił uwagę na to, iż w przypadku umowy zawartej między przedsiębiorcą a konsu-
mentem konieczne jest zbadanie, czy przed ewentualnym zawarciem umowy występowały jakie-
kolwiek oznaki świadczące o tym, że przedsiębiorca zamierzał prowadzić interesy z konsumenta-
mi zamieszkałymi w innych państwach członkowskich w tym znaczeniu, że był gotowy i wyrażał
wolę do zawarcia umowy z tymi konsumentami. Zdaniem Trybunału, oznakami tymi nie jest po-
danie na stronie internetowej adresu elektronicznego lub adresu geograficznego przedsiębiorcy ani
podanie jego numerów telefonicznych bez międzynarodowego numeru kierunkowego, bowiem
wskazanie tych informacji nie świadczy o tym, iż przedsiębiorca kieruje swą działalność do jed-
nego lub kilku państw członkowskich z tego względu, iż są to dane niezbędne do umożliwienia

14 Dyrektywa Rady z dnia 13 czerwca 1990 r. w sprawie zorganizowanych podróży, wakacji i wycieczek (90/314/EWG).
15 Podobnie Trybunał Sprawiedliwości orzekł w wyroku z 30 kwietnia 2002 r. w sprawie Club-Tour, Viagens e Turismo
SA przeciwko Alberto Carlos Lobo Gonçalves Garrido, przy udziale Club Med Viagens LdŞ, C-400/00.

84