Page 83 - Konsument w swiecie cyfrowym

Konferencja „Konsument w świecie cyfrowym”, Wrocław 25 marca 2015 r.

dlu elektronicznego, niezbędne było także ustalenie, w jakim zakresie prezentowanie działalności
kontrahenta na prowadzonej przez niego stronie internetowej świadczy o kierowaniu przez niego
działalności do innego państwa członkowskiego i czy dla uznania za taką działalność wystarczy, że
strony mogą być przeglądane w Internecie. Odpowiedzi na to pytanie Trybunał udzielił w wyroku
dotyczącym połączonych spraw, tj. w sprawie Peter Pammer przeciwko Reederei Karl Schlüter
GmbH & Co KG oraz Hotel Alpenhop GesmbH przeciwko Olivierowi Hellerowi10.

W obu przypadkach istotne znaczenie miało to, iż konsument korzystał ze strony internetowej
kontrahenta, za pośrednictwem której dokonał rezerwacji odpowiednio – podróży frachtowcem
i pobytu w hotelu. W tym miejscu należy także wskazać na motyw 24 rozporządzenia w sprawie
prawa właściwego dla zobowiązań umownych (Rzym I)11, zgodnie z którym szczególnie w od-
niesieniu do umów konsumenckich normy kolizyjne powinny pozwolić na zmniejszenie kosztów
rozstrzygnięcia spraw, w których wartość przedmiotu sporu jest zwykle niewielka, oraz uwzględ-
nić rozwój technik handlu na odległość. Przywołane zostało w tym miejscu także stanowisko wy-
rażone we wspólnej deklaracji Rady i Komisji dotyczącej jeszcze art. 15 rozporządzenia Bruksela
I, zgodnie z którym „sam fakt, że strona internetowa jest dostępna, nie wystarcza do zastosowania
art. 15; konieczne jest również to, aby strona ta umożliwiała zawieranie umów na odległość i aby
umowa taka została rzeczywiście zawarta za pomocą dowolnych środków. Przy tym język lub
rodzaj waluty używany na stronie internetowej nie są elementami istotnymi”. Stanowisko to za-
chowuje swą aktualność pod rządami rozporządzenia Bruksela I bis.

W pierwszej z przywołanych spraw, w której jedną ze stron był Peter Pammer (zamieszkały w Au-
strii)12 przedmiotem sporu była umowa dotycząca podróży frachtowcem, której rezerwacja dokonana
została za pośrednictwem strony internetowej spółki pośredniczącej, mającej siedzibę w Niemczech,
prowadzącej swą działalność w szczególności przez Internet. Wobec tego, iż warunki oferowane
na statku, które zostały przedstawione na stronie internetowej kontrahenta nie odpowiadały rzeczy-
wistości, konsument odmówił rozpoczęcia podróży, żądając tym samym zapłaconej za nią kwoty.
W toku tego postępowania sąd I instancji uznał się za właściwy ze względu na to, iż umowa zawarta
przez obywatela Austrii miała charakter umowy konsumenckiej, tj. była umową o imprezę turystycz-
ną, a spółka pośrednicząca prowadziła za pośrednictwem Internetu działalność reklamową w Austrii.
Z kolei w opinii sądu II instancji sądy austriackie nie były właściwe do rozstrzygnięcia sporu, wobec
zawarcia przez konsumenta umowy przewozu, która nie jest objęta regulacjami dotyczącymi jurys-
dykcji krajowej w sprawach z umów z udziałem konsumentów. Wobec zaistniałej sytuacji i wnie-
sienia od wyroku sądu II instancji kasacji, do Trybunału zwrócono się z pytaniem dotyczącym tego,
czy podróż frachtowcem stanowi podróż za cenę ryczałtową w rozumieniu art. 15 ust. Rozporzą-
dzenia Bruksela I (obecnie art. 17 ust. 1 lit. c rozporządzenia Bruksela I bis), a także – w przypadku
udzielenia odpowiedzi twierdzącej na pytanie pierwsze – czy dla kierowania działalności do państwa
członkowskiego, na terytorium którego konsument ma miejsce zamieszkania wystarczy możliwość
przeglądania strony internetowej udostępnionej przez pośrednika.

Natomiast druga z przywołanych spraw, w której jedną ze stron był zamieszkały w Niemczech
O. Heller13 dotyczyła dokonanej także za pośrednictwem Internetu rezerwacji pobytu w hotelu
znajdującym się w Austrii, za który konsument nie zapłacił wobec kwestionowania usług hotelu.
Powództwo wniesione było do sądu austriackiego. Zarówno sąd I, jak i sąd II instancji uznały się za
niewłaściwe do rozpoznania sporu z tego względu, iż pojęcie „działalności kierowanej do” państwa
członkowskiego, w którym konsument ma miejsce zamieszkania obejmuje zarówno prowadzenie
interaktywnej strony internetowej, pozwalającej na zawarcie z tym konsumentem umowy on-line,
to znaczy drogą elektroniczną na stronie samego przedsiębiorcy, jak też prowadzenie strony inter-

10 Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z 7 grudnia 2010 r. w sprawach połączonych C-585/08 i C-144/09.
11 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 593/2008 z 17 czerwca 2008 r. w sprawie prawa właści-
wego dla zobowiązań umownych (Dz.Urz.UE L 177 z 2008 r., s.6).
12 Dalej: sprawa nr C-585/08.
13 Dalej: sprawa nr C-144/09.

83