Page 79 - Konsument w swiecie cyfrowym

Konferencja „Konsument w świecie cyfrowym”, Wrocław 25 marca 2015 r.

Aleksandra Klich

Uniwersytet Szczeciński

Wybrane aspekty transgranicznych sporów
konsumenckich w orzecznictwie Trybunału
Sprawiedliwości UE

1. Zagadnienia wstępne

Jednym z przywilejów członkostwa w Unii Europejskiej jest umożliwienie swobodnego przepły-
wu towarów, kapitałów, usług i osób, który odgrywa istotną rolę w obszarze obrotu gospodarcze-
go, także z udziałem konsumentów. Konsekwencją tego stanu rzeczy jest także to, iż w ostatnich
latach nastąpił wyraźny rozwój handlu transgranicznego, który początkowo ograniczał się przede
wszystkim do obszarów przygranicznych, zaś wraz z członkostwem w UE, a także rozwojem spo-
łeczeństwa informacyjnego i zwiększenia poziomu cyfryzacji społeczeństwa, handel ten rozwija
się także w sieci, za pośrednictwem Internetu. Obserwacja ta w równym stopniu dotyczy sfery
usług, zwłaszcza tych skierowanych do gospodarstw domowych. Jak wskazują przeprowadzone
badania, w ciągu ostatniego dziesięciolecia w rejonach przygranicznych zwiększyły się nie tylko
obroty sprzedaży towarów, coraz więcej osób korzysta także z różnego rodzaju usług oferowanych
po drugiej stronie granicy.

Aby uprościć procedurę dochodzenia roszczeń wynikających ze sporów transgranicznych, w tym
sporów konsumenckich, unijny prawodawca uregulował m.in. kwestie związane z ustaleniem ju-
rysdykcji sądowej, sposób dokonywania doręczeń oraz przeprowadzania dowodów i wykonywania
orzeczeń sądów państw obcych. Nadto, wprowadzone zostały tzw. europejskie postępowania, mające
na celu zapewnienie sprawnego dochodzenia roszczeń, w tym postępowanie w sprawie drobnych
roszczeń, postępowanie w sprawie europejskiego nakazu zapłaty, czy europejski tytuł egzekucyjny
dla roszczeń bezspornych. Mimo dość zaawanasowanego rozwoju regulacji prawnych w tym zakre-
sie, transgraniczne spory konsumenckie w dalszym ciągu wiążą się z licznymi problemami, głównie
w zakresie ustalenia jurysdykcji sądu dla skutecznego ich rozpoznania i rozstrzygnięcia. Kwestie
te niejednokrotnie były przedmiotem rozstrzygnięć Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.
Zagadnienia związane z problematyką orzeczniczą Trybunału stanowią przedmiot niniejszego opra-
cowania, którego celem jest zwrócenie szczególnej uwagi na problematykę transgranicznych spo-
rów konsumenckich z perspektywy praktyki orzeczniczej na gruncie przepisów prawa unijnego.
Problem ten aktualizuje się współcześnie coraz częściej, przede wszystkim wraz z popularyzacją
transgranicznego obrotu gospodarczego i konsumenckiego, z uwzględnieniem wykorzystania in-

Informacja ta pochodzi z analizy systemowej przeprowadzonych w Polsce badań przez Federację Konsumentów
w ramach prowadzonego projektu „Dochodzenie roszczeń w sprawach konsumenckich na polsko-niemieckim pogra-
niczu”, realizowanym w latach 2013-2014. Projekt ten realizowany był przez Verbraucherzentrale Brandenburg oraz
Federację Konsumentów i finansowany był przez Dyrekcję Generalną ds. Sprawiedliwości Komisji Europejskiej.

Zwany dalej: „ETS”, „Trybunał”.

79