Page 61 - Konsument w swiecie cyfrowym

Konferencja „Konsument w świecie cyfrowym”, Wrocław 25 marca 2015 r.

Na ogólny podział kompetencji nadzorczych organów nadzoru państw macierzystych i przyj-
mujących nakładają się kompetencji unijnych organów nadzoru, tj. Europejskiego Urzędu Nadzo-
ru Giełd i Papierów Wartościowych, Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego i Europejskie-
go Urzędu Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych. W piśmiennictwie
wskazuje się, że stworzenie nowych struktur decyzyjnych i powołanie nowych organów nadzor-
czych oraz ich zorganizowanie na podstawie precyzyjnie sformułowanych zasad, pozwala na sfor-
mułowanie twierdzenia, że w płaszczyźnie prawa UE wprowadzono regulację nadzorczą tworzącą
nową jakość wielopłaszczyznowego nadzoru finansowego26. Nowe ujęcie nadzoru polega głównie
na wykorzystaniu w nadzorze nad rynkiem finansowym Unii organów nadzorczych, dysponujących
zmodyfikowanym, w stosunku do dotychczasowego, instrumentarium prawnym, które z uwagi na
zakres i przesłanki stosowania można nazwać antykryzysowym instrumentarium oddziaływania na
rynek finansowy w UE27. Europejskie organy nadzoru finansowego oddziałują na rynek finanso-
wy przy pomocy następujących instrumentów: zaleceń, ostrzeżeń, wytycznych i indywidualnych
decyzje administracyjnych. Co istotne, decyzje te mogą być wydawane bezpośrednio do instytucji
finansowych na rynku oraz również do krajowych organów nadzoru finansowego28.

W tym miejscu należy nadto zauważyć, że niezależnie do regulacji rozporządzeń ESA, to jest
rozporządzeń tworzących nowe unijne organy nadzoru, normodawca unijny w odrębnych aktach
prawnych umocował Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych, do wydawania
sankcyjnych decyzji administracyjnych. Stosowanie represji bezpośrednio przez ESMA przewi-
dziane zostało w rozporządzeniach EMIR29 oraz CRA30, gdzie kompetencje unijnego organu nad-
zoru posiadają charakter wyłączny.

prawa obowiązujące w państwie siedziby tego rynku w zakresie funkcjonowania rynku regulowanego lub organizowania
alternatywnego systemu obrotu, KNF informuje organ nadzoru, który udzielił temu podmiotowi zezwolenia na prowa-
dzenie działalności, o stwierdzonych naruszeniach. Natomiast jeżeli mimo środków podjętych przez organ nadzoru,
który udzielił podmiotowi prowadzącemu zagraniczny rynek regulowany zezwolenia, działalność tego podmiotu stano-
wi zagrożenie dla prawidłowego funkcjonowania na terytorium innego państwa członkowskiego obrotu instrumentami
finansowymi lub interesów inwestorów, KNF może zakazać podmiotowi prowadzącemu zagraniczny rynek regulowany
prowadzenia działalności, o której mowa w art. 14a ust. 1 lub w art. 117a ust. 1 u.o.i.f., na terytorium Polski. O podjętej
decyzji KNF informuje Komisję Europejską, Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych oraz organ
nadzoru, który udzielił temu podmiotowi zezwolenia.

26 Zob. M. Fedorowicz, Główne zasady organizacyjne nowego europejskiego nadzoru finansowego, na przykładzie
Europejskiej Rady Ryzyka Systemowego oraz Europejskiego Organu Nadzoru Bankowego, „Przegląd Ustawodawstwa
Gospodarczego” 2011/7, s. 2–9; A. Zalcewicz, Zmiany struktury instytucjonalnej i koncepcji nadzoru nad jednolitym
rynkiem finansowym UE, w: A. Dobaczewska, E. Juchniewicz, T. Sowiński (red.), System finansów publicznych…, s.
231; T. Nieborak. Europejski zintegrowany nadzór finansowy – aspekty instytucjonalno-prawne, w: E. Fojcik-Mastalska,
E. Rutkowska-Tomaszewska, Bezpieczeństwo rynku finansowego, Wrocław 2010, s. 51; o podstawach reformy systemu
nadzorczego w UE zob. zwłaszcza M. Lamandini, When More is Needed: The European Financial Supervisory Reform
and Its Legal Basis, „European Company Law” 2009/5, s. 198; M.Fedorowicz, A.Michór, O charakterze…, s. 24 i n.

27 Zob. M. Fedorowicz, Kompetencje regulacyjne Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego w zakresie przeciw-
działania kryzysowi finansowemu, (w:) Wyzwania regulacyjne wobec doświadczeń globalnego kryzysu finansowego, J.
Szambelańczyk (red.), Warszawa 2011, s. 109–127.

28 Indywidualne decyzje adresowane bezpośrednio do instytucji finansowych na rynku przez unijne organy nadzoru
mają charakter pomocniczy, gdyż mogą być wydawane w sytuacji braku działania krajowych organów nadzoru finanso-
wego. Wypada przy tym zauważyć, że rozbudowany charakter przesłanek pozwalających na ich stosowanie w konkretnej
sytuacji pozwala na wysunięcie przypuszczenia, że będą one stosowane w praktyce niezwykle rzadko. Szerzej – zob.
M.Fedorowicz, A.Michór, O charakterze…, s. 24 i n.

29 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 648/2012 z dnia 4 lipca 2012 r. w sprawie instrumentów
pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, kontrahentów centralnych i repozytoriów trans-
akcji, Dz.Urz.UE Seria L 201, s. 1 i n.

30 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1060/2009 z dnia 16 września 2009 r. w sprawie agencji
ratingowych, Dz.Urz. UE Seria L 302, s. 1 z późn. zm.

61