Page 25 - Konsument w swiecie cyfrowym

Konferencja „Konsument w świecie cyfrowym”, Wrocław 25 marca 2015 r.

„będąc w istocie interpretacją wyjątku od reguły, powinna się charakteryzować dużą starannością,
precyzją i rozwagą”, z trafnym jednak zaznaczeniem: „nie oznacza to, że może być ona dokonywa-
na bezrefleksyjnie i automatycznie na zasadzie absolutnego rygoryzmu. Wykładnia taka powinna
bowiem jednocześnie zapewniać skuteczność wprowadzonego wyjątku i w żadnym razie nie po-
winna prowadzić do naruszenia jego celu”45.

Na zakończenie trzeba zaznaczyć, że umowa przewidująca wyłączną jurysdykcję zawartą przez
strony, która spełnia wymogi art. 25 wyłączy zastosowanie art. 7 Rozporządzenia Nr 1215/2012.
Strony mają swobodę co do wyboru sądu właściwego, zatem nie musi to być wyłącznie sąd miejsca
wykonania zobowiązania czy nawet sąd państwa pozostającego w jakimkolwiek związku z umo-
wą46. Odmiennym przypadkiem wpływu woli stron na jurysdykcję krajową będzie natomiast, co
już wcześniej zasygnalizowano, określenie w umowie miejsca wykonania zobowiązania. W świetle
zastrzeżenia zawartego w art. 7 pkt 1 sądowi temu będzie przysługiwać jurysdykcja, także gdy chodzi
o umowy dotyczące treści cyfrowych. Istotne jest dokonanie w tym względzie prawidłowej interpre-
tacja oświadczeń woli stron. Chodzi o ustalenie czy strony zawarły umowę jurysdykcyjną, czy też
jedynie zdefiniowały miejsce wykonania umowy o treści cyfrowe. W tym drugim przypadku miejsce
to nie może być fikcyjne czy też pozbawione rzeczywistego związku z umową o treści cyfrowe47.

3. Prawo właściwe dla umów o treści cyfrowe dystrybuowane on-line

Podstawowym źródłem prawa, gdy chodzi o ustalenie prawa właściwego dla umów o treści cyfro-
we jest rozporządzenie Rzym I48. Rozporządzenie to stosuje się od dnia 17 grudnia 2009 r. Brak
jest w nim przepisów dedykowanych treściom cyfrowym.

Nie nasuwa zastrzeżeń stosowanie ogólnych zasad ustalania prawa właściwego, takich jak swo-
boda wyboru prawa (art. 3), gdzie wykorzystano łącznik subiektywny wyboru prawa właściwego
oraz wykorzystania przepisów dotyczących umów konsumenckich (art. 6). Podobnie jak w przy-
padku jurysdykcji krajowej problem może powstać w zakresie kwalifikacji umów o treści cyfrowe
do jednej z kategorii umów wyszczególnionych w art. 4 rozporządzenia.

3.1 Umowy o treści cyfrowe w rozumieniu rozporządzenia Rzym I

Rozporządzenie Rzym I nie zawiera definicji pojęcia „zobowiązanie umowne”. W doktrynie przyj-
muje się, że termin ten należy wykładać autonomicznie, poszukując samodzielnego, europejskiego
znaczenia dla potrzeb art. 1 ust. 1 rozporządzenia49. Wyjaśnia się, że „we wszystkich państwach
członkowskich, słowo umowa oznacza dobrowolne porozumienie będące źródłem zobowiązań,
których wykonanie można egzekwować z pomocą przepisów prawa”50. Z kolei na tle rozporządze-
nia Bruksela I bis i wyroków TSUE, co można wykorzystać pomocniczo na potrzeby interpretacji
rozporządzenia Rzym I, można przyjąć, że z zobowiązaniem umownym mamy do czynienia, jeżeli

45 A. Najberg-Idczak, Sąd właściwy w sprawach o naruszenie dóbr osobistych w Internecie – uwagi na tle prawa UE
i orzecznictwa TS, EPS 2013, Nr 8, s. 24–28.

46 Wyrok TS z 17.1.1980 r. w sprawie Zelger v. Salinitri, C-56/79, Legalis.
47 Wyrok TS z 20.2.1997 r. w sprawie Mainschiffahrts – Genossenschaft Eg v. Les Graviéres Rhénanes SARL, C-
106/95, Legalis.
48 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady nr 593/2008 z dnia 17.czerwca 2008 r. dotyczące prawa właści-
wego dla zobowiązań umownych (Rzym I) (Dz. Urz. UE L 177 z 04.07.2008, s. 6. Na temat znaczenia przepisów unij-
nych w omawianej dziedzinie zob. Por. M. Czepelak, Europeizacja międzynarodowego prawa zobowiązań umownych
a prawo polskie, PiP 2009, Nr 9.
49 M. Zachariasiewicz, Ł. Żarnowiec, M. A. Zachariasiewicz, M. Kropka, M. Jagielska, Komentarz do rozporządzenia
Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 593/2008 w sprawie prawa właściwego dla zobowiązań umownych (Rzym I),
Lex/el. 2013, kom. do art. 1 ust. 1, por. na tle konwencji rzymskiej M. Wojewoda, Zakres, s. 65.
50 R. Plender, M. Wilderspin, The European, s. 49.

25