Page 50 - Konsument w swiecie cyfrowym

Konferencja „Konsument w świecie cyfrowym”, Wrocław 25 marca 2015 r.

Na trwałym nośniku, według art. 21 ust. 1 u.p.k., przedsiębiorca powinien przekazać konsumen-
towi potwierdzenie zawarcia umowy na odległość, zawierające informacje, o których mowa w art.
12 ust. 1, chyba że przedsiębiorca dostarczył konsumentowi te informacje na trwałym nośniku przed
zawarciem umowy oraz, jeśli była udzielana, informację o udzielonej przez konsumenta zgodzie na
dostarczenie treści cyfrowych w okolicznościach powodujących utratę prawa odstąpienia od umowy.
Potwierdzenie zawarcia umowy powinno zaś zostać zrealizowane w rozsądnym czasie po jej zawar-
ciu, ale najpóźniej w chwili dostarczenia rzeczy lub przed rozpoczęciem świadczenia usługi.

Odmienne zasady obowiązują natomiast w przypadku propozycji zawarcia umowy przez tele-
fon. Według art. 20 u.p.k. przedsiębiorca ma obowiązek potwierdzić jej treść na papierze lub innym
trwałym nośniku. W ten sam sposób należy utrwalić oświadczenie konsumenta o zawarciu umowy
– w przeciwnym wypadku może ono okazać się nieskuteczne.

6. Wymogi dotyczące zamówień z obowiązkiem zapłaty

Skutkiem zmian wprowadzonych ustawą o prawach konsumenta, istotnym przede wszystkim dla
przedsiębiorców prowadzących sklepy internetowe, jest też konieczność budowania systemów
sprzedażowych z uwzględnieniem wymogu wyraźnego wskazania momentu, w którym konsu-
ment będzie wiedział, że z kolejną czynnością związany jest obowiązek zapłaty (art. 17 ust. 1
u.p.k.). Rozwiązanie to, dotychczas nieznane obrotowi konsumenckiemu, ma na celu zagwaran-
towanie konsumentowi wiedzy, że z kolejną czynnością wiąże się obowiązek zapłaty. Ponadto
art. 17 ust. 2 u.p.k. przewiduje, że konsument ma swoją wiedzę w tym zakresie wyraźnie w pro-
cedurze kontraktowania potwierdzać. Artykuł 17 ust. 3 u.p.k. wprowadza związane z tym czysto
techniczne wymaganie, by w przypadku wykorzystywania w sklepach internetowych do składania
zamówienia przycisku lub podobnej funkcji, były one oznaczone w łatwo czytelny sposób słowami
„zamówienie z obowiązkiem zapłaty” lub innego równoważnego jednoznacznego sformułowania.
Jasny, wydawałoby się, wymóg ustawowy z art. 17 ust. 2 i ust. 3 u.p.k., nie jest oczywisty z punktu
widzenia jego praktycznej realizacji. O ile w procedurze zawierania umowy należy bezwzględnie
przewidzieć rozwiązanie, dzięki któremu konsument w momencie składania zamówienia wyraźnie
potwierdza, że wie, iż zamówienie pociąga za sobą obowiązek zapłaty, o tyle ustawa nie nakłada
obowiązku wykorzystywania do tego przycisku lub podobnej funkcji. Jeżeli przedsiębiorca prowa-
dzący sklep internetowy decyduje się na wykorzystanie funkcjonalności przycisku lub podobnej,
a jest tak w przypadku większości sklepów internetowych, zawsze musi być to związane dokładnie
z chwilą składania zamówienia. Zgodnie z ustawą wyłącznie w tym momencie konsument musi
potwierdzać swoją wiedzę, że czynność będzie już związana z obowiązkiem zapłaty. Brak realiza-
cji tych warunków będzie miał doniosłe znaczenie dla obu stron, spowoduje bowiem, że umowa
nie zostanie zawarta24.

7. Sankcje za uchybienie obowiązkom informacyjnym i ciężar dowodu

Ustawodawca wprowadza sankcje za uchybienie niektórym obowiązkom informacyjnym. Przykła-
dowo w przypadku niespełnienia przez przedsiębiorcę obowiązków informacyjnych dotyczących
obowiązku ponoszenia przez konsumenta dodatkowych opłat i innych kosztów, o których mowa
w art. 12 ust. 1 pkt 5, lub kosztów zwrotu rzeczy wskazanych w art. 12 ust. 1 pkt 10, konsument
nie będzie zobowiązany do ponoszenia takich kosztów (art. 23 u.p.k.).

Ustawa o prawach konsumenta nie przewiduje zaś konsekwencji braku dojścia umowy do skut-
ku i sankcji nieważności umowy. Wprowadzona została natomiast sankcja w postaci kwalifikacji
czynu przedsiębiorcy polegającego na niespełnieniu obowiązków informacyjnych jako nowego

24 B. Kaczmarek-Templin, D. Szostek w: B. Kaczmarek-Templin, P. Stec, D. Szostek (red.), Ustawa o prawach kon-
sumenta. Kodeks cywilny (wyciąg). Komentarz, Warszawa 2014, s. 126. Zob. także D. Lubasz w: M. Namysłowka, D.
Lubasz, Ustawa o prawach konsumenta. Komentarz, Warszawa 2015, s. 199.

50