Page 17 - Konsument w swiecie cyfrowym

Konferencja „Konsument w świecie cyfrowym”, Wrocław 25 marca 2015 r.

Dariusz Szostek

Uniwersytet Opolski,

Marek Świerczyński

Kancelaria Baker & McKenzie

Problem prawa właściwego oraz sądów
właściwych w zakresie umów dotyczących
treści cyfrowych dystrybuowanych on-line

1. Uwagi wprowadzające

Internet, jak żadne dotychczas inne medium, wpłynął na zmiany funkcjonowania społeczeństw na
świecie. Znacznie zmienił życie codzienne, sposób komunikowania się, ale także umożliwił wy-
tworzenie odrębnych (nowych – dotychczas nie istniejących) dóbr i to zarówno mających swoje
odpowiedniki w świecie realnym, jak i nie mających takich. W ostatnich latach intensywnie roz-
winął się tzw. wirtualny świat, kreowany w znacznej mierze przez konsumentów, a dobra w nich
wytwarzane coraz częściej podlegają obrotowi prawnemu w „świecie rzeczywistym”. „Wirtualny
świat” wymyka się spod dotychczasowych pojęć i wymusza ich redefinicję. Dotychczasowe regu-
lacje prawne opierały się i w dalszym ciągu opierają się na koncepcjach powiązania prawa z kon-
kretnym terytorium (państwem). Szereg czynności prawnych dokonywanych jest jednak wyłącz-
nie w Internecie, w „oderwaniu od terytorium”. Coraz częściej podnoszone są głosy o konieczności
stworzenia regulacji odnoszącej się wyłącznie do Internetu i to niezależnie od terytorium państw.
Przykładami takich rozwiązań jest: 1) koncepcja autonomicznego prawa cyberprzestrzeni, 2) kon-
cepcja cyberprzestrzeni jako czwartej przestrzeni międzynarodowej, a także 3) koncepcja utwo-
rzenia międzynarodowych konwencji dotyczących Internetu. W Unii Europejskiej dostrzeżono ten
problem, definiując go jako jedną z barier rozwoju rynku cyfrowego w zjednoczonej Europie. Aby
temu zaradzić przygotowano projekt Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie

K. Grzybczyk, A. Auleytner, J. Kulesza (red), Prawo w wirtualnych światach, Warszawa 2013, s. 7 i n.
J. Rekies, M. Żarski, Obrót wirtualnymi przedmiotami MMORPG, Sweatshop, gold farming i real money trading, w:
K. Grzybczyk, A. Auleytner, J. Kulesza (red), Prawo w wirtualnych światach, Warszawa 2013, s. 120 i n.
Szerzej na temat pojęcia jurysdykcji w kontekście Internetu zob. J. Kulesza, Międzynarodowe prawo Internetu, Po-
znań 2010, s. 23 i n.
Por. K. Kowalik-Bańczyk, Sposoby regulacji handlu elektronicznego w prawie wspólnotowym i międzynarodowym,
Warszawa 2006, s. 55 i n.
Szerzej J. Kulesza, Międzynarodowe…, s. 191 i cytowana tam literatura,
Ibidem, s. 299
Szerzej na temat projektu P. Rodziewicz, Jednolite przepisy dotyczące umowy o dostarczanie treści cyfrowych zawarte w pro-
jekcie tzw. instrumentu opcjonalnego a konieczność ustalenia statutu pomocniczego, w: Księga pamiątkowa z okazji dziesięciolecia
Centrum Badań Problemów Prawnych i Ekonomicznych Komunikacji Elektronicznej, red. E. Galewska, S. Kotecka, Wrocław 2012,
s. 347,A. Majchrowska, Odpowiedzialność usługodawcy z tytułu świadczenia usług drogą elektroniczną – problem znalezienia norm
prawnych stanowiących podstawę do wyznaczenia jej podstaw i zakresu, w: Księga pamiątkowa z okazji dziesięciolecia Centrum
Badań Problemów Prawnych i Ekonomicznych Komunikacji Elektronicznej, red. E. Galewska, S. Kotecka, Wrocław 2012, s. 292.

17