Page 14 - Konsument w swiecie cyfrowym

Konferencja „Konsument w świecie cyfrowym”, Wrocław 25 marca 2015 r.

Art. 173 ust. 4 stanowi, że w przypadku treści cyfrowych wartością pieniężną otrzymanych
świadczeń jest kwota zaoszczędzona przez konsumenta dzięki wykorzystaniu treści cyfrowych,
natomiast zgodnie z brzmieniem art. 173 ust. 6 w przypadku treści cyfrowych, które nie są dostar-
czane w zamian za płatność ceny, nie dokonuje się zwrotu.

Parlament Europejski w świetle propozycji brzmienia art. 172a (Dokonywanie zwrotu treści cy-
frowych i zwrotu usługi wzajemnej w przypadku dostarczania treści cyfrowych), proponuje zmianę
ustępu 6 i dodanie nowego ust. 6 a następującej treści:

Art. 173 ust. 6 (poprawka PE 235). Jeżeli treści cyfrowe dostarczane są nie w zamian za płatność
ceny, lecz za wyświadczenie usługi wzajemnej innej niż zapłata ceny lub bez wyświadczenia usługi
wzajemnej oraz tych treści cyfrowych nie można uznać za kwalifikujące się do zwrotu zgodnie z art.
172a ust. 1, odbiorca treści cyfrowych nie jest zobowiązany do zapłaty ich wartości pieniężnej.
Art. 173 ust. 6a (nowy, poprawka PE 236) Nie naruszając przepisów art. 172a ust. 3, jeżeli treści
cyfrowe dostarczane są w zamian za wyświadczenie usługi wzajemnej innej niż zapłata ceny oraz
nie ma możliwości zwrotu tej usługi wzajemnej, odbiorca usługi wzajemnej nie jest zobowiązany
do zapłaty jej wartości pieniężnej.

ELI przy okazji analizy art. 173 zwraca uwagę na fakt, ze coraz więcej produktów zawierających
treści cyfrowe jest zabezpieczanych systemem DRM (ang. Digital Rights management).21 W przy-
padku np. rynku gier komputerowych są to systemy, które nie tylko sprawdzają legalność kopii
przy każdym uruchomieniu, większość gier nie zostanie udostępniona bez działającej w tle apli-
kacji, do której użytkownik musi najpierw się zalogować, a więc wymagane jest utworzenie konta
(co oznacza podanie np. adresu poczty elektronicznej, imienia, nazwiska, czy numeru telefonu).

Nawet jeżeli użytkownik jest zalogowany do systemu, nie może po prostu skopiować gry, którą ściąg-
nął przez aplikację (taka praktykę stosuje Steam) i uruchomić gry na innym urządzeniu. Gra poprosi nas
o zalogowanie się do konta Steam. Następuje szereg obostrzeń: możemy się zalogować na tym samym
koncie Steam na dwóch komputerach, ale już nie możemy na obu jednocześnie grać w tę samą grę.

Wydaje się, że uprawnienie do dokonania zwrotu treści cyfrowej jest uzasadnione, w przypad-
kach, gdy sprzedawca, bez znacznych wysiłków lub kosztów, może zapobiec dalszemu używaniu
treści cyfrowych przez odbiorcę, na przykład usuwając lub blokując na jakiś czas konto użytkow-
nika (art. 172a ust.1 pkt c).

Podsumowując powyższe rozważania, trzeba będzie poczekać jeszcze na pewno do końca 2015 r.
na propozycję instrumentu, którego celem będzie harmonizacja przepisy UE dotyczące sprzedaży tre-
ści cyfrowych. Warto zauważyć, że organizacje pozarządowe Europejska Organizacja Konsumencka
BEUC (reprezentująca ponad 40 krajowych organizacji konsumenckich oraz e-Eommerce Europe
(zrzeszająca ponad 4 tys. przedsiębiorców prowadzących działalność w ramach handlu elektronicz-
nego) odniosły się krytycznie do projektu rozporządzenia WEPS w kształcie zaproponowanym przez
Komisję Europejską. Organizacje te są zdania, że dyrektywa o prawach konsumenta w połączeniu
z rozporządzeniem o prawie właściwym dla zobowiązań umownych stanowi właściwe i przewidy-
walne ramy prawne dla praw konsumenta. Unijne przepisy prawa konsumenckiego należałoby po
pierwsze uzupełnić o znowelizowane przepisy w zakresie gwarancji, o modelowe klauzule niedo-
zwolone w obrocie treściami cyfrowymi, w szczególności w transakcjach transgranicznych.

Określenie jasnych zasad dotyczących, które uniemożliwiałby nakładanie nadmiernych ograniczeń
technicznych w zakresie możliwości korzystania z produktu zawierającego treści cyfrowe (w zakresie
korzystania z treści cyfrowych na różnych urządzeniach czy ograniczeń czasowych oraz terytorial-
nych, również powinny być jasne zasady dotyczące możliwości stosowania przez producentów za-
bezpieczeń mających na celu przeciwdziałaniu możliwości kopiowania treści przez użytkownika.

Dodatkowym postulatem, który powinien być uwzględniony w projektowanym instrumencie jest
konieczność określenia w jasny sposób czy i w jakich wypadkach dystrybucja treści cyfrowych w for-
mie niematerialnej za pośrednictwem Internetu stanowi sprzedaż, tym bardziej, że w świetle wyroku

21 Ibidem, pkt 44-47

14