Page 9 - Konsument w swiecie cyfrowym

Konferencja „Konsument w świecie cyfrowym”, Wrocław 25 marca 2015 r.

Uprawnienia kupujących treści cyfrowe – porównanie rozwiązań
dyrektywy 201//83/UE oraz projektu rozporządzenia WEPS

W większości państw członkowskich obowiązują już akty prawne implementujące dyrektywę
2011/83/UE w sprawie praw konsumentów zawierających umowy na odległość (np. przez tele-
fon, Internet) oraz poza lokalem przedsiębiorstwa (np. w Polsce od 25 grudnia 2014 r., natomiast
w Wielkiej Brytanii nowe prawo zacznie obowiązywać od 1 października 2015 r.). Dyrektywa
2011/83/UE, która nakłada na przedsiębiorcę obowiązek zapewnienia jasnej i rzetelnej informacji
przed zawarciem umowy z konsumentem, reguluje wymogi formalne umów, prawo odstąpienia od
umowy (termin, skutki, obowiązki sprzedawcy, konsumenta), dostawę, przejście ryzyka i inne.
Należy podkreślić, że dyrektywa jest „pierwszym krokiem” w procesie aktualizacji prawa umów
dotyczących treści cyfrowych. Po raz pierwszy w dyrektywie zdefiniowano pojęcie „treści cyfro-
we”, które oznaczają dane wytwarzane i dostarczane w formie cyfrowej (2 pkt 11). W punkcie 18
preambuły do dyrektywy znalazły się przykłady treści cyfrowych takich jak: programy kompute-
rowe, aplikacje, gry, muzyka, nagrania wizualne lub teksty, teksty, bez względu na to, czy dostęp
do nich osiąga się poprzez pobieranie czy poprzez odbiór danych przesyłanych strumieniowo, na
trwałym nośniku czy przy użyciu jakichkolwiek innych środków.

Jednakże jednym z zarzutów pod względem dyrektywy 2011/83/UE jest to, że nie reguluje ona
w sposób wyczerpujący środków ochrony jakie przysługują konsumentowi, który zawiera umowy
o dostarczenie treści cyfrowych, w szczególności w przypadkach, w których treści cyfrowe są często
dostarczane nie w zamian za cenę, lecz w połączeniu z innymi opłaconymi towarami lub usługa-
mi, w tym za świadczenia o charakterze niepieniężnym, takie jak udostępnienie danych osobowych,
lub też bezpłatnie, w kontekście strategii marketingowej (w nadziei, że konsument nabędzie później
dodatkowe lub bardziej zaawansowane pod względem funkcjonalnym produkty zawierające treści
cyfrowe (do takich praktyk nawiązuje motyw 18 preambuły projektu rozporządzenia WEPS).

W projekcie rozporządzenia w sprawie wspólnych europejskich przepisów dotyczących sprze-
daży przyjęto definicję treści cyfrowych, która w części stanowi powtórzenie treści definicji przy-
jętej dla celów dyrektywy 2011/83/UE: „treści cyfrowe” oznaczają dane wytwarzane i dostarczane
w formie cyfrowej, niezależnie od tego, czy ich właściwości zostały określone przez konsumenta,
w tym treści wizualne, dźwiękowe, treści w formie obrazów lub pisma, gry cyfrowe, oprogramo-
wanie i treści cyfrowe umożliwiające personalizację istniejącego sprzętu lub oprogramowania.
Projekt w sposób wyraźny określa co nie jest objęte pojęciem treści cyfrowych; nie są nimi usługi
finansowe, w tym usługi bankowości internetowej; doradztwo prawne lub finansowe w formie
elektronicznej; elektroniczne usługi zdrowotne; usługi i sieci łączności elektronicznej oraz powią-
zane zasoby i usługi; gry hazardowe; tworzenie nowych treści cyfrowych oraz zmiany istniejących
treści cyfrowych przez konsumentów lub innych form interakcji z dziełami innych użytkowników
(art. 2 lit. j projektu). Według projektodawców wspólne europejskie przepisy dotyczące sprzedaży
będą miały zastosowanie do umów sprzedaży, umów o świadczenie usług powiązanych, niezależ-
nie od tego, czy za usługi te ustalono odrębną cenę oraz do umów o dostarczenie treści cyfrowych
– niezależnie od tego czy zostały one dostarczone na materialnym nośniku – które użytkownik
może przechowywać, przetwarzać lub, uzyskiwać do nich dostęp, i ponownie wykorzystywać,
przy czym nie ma znaczenia to, czy treści cyfrowe zostały dostarczone w zamian za zapłatę ceny
(art. 5 ust. 1 lit. b). Ze względu na tę specyficzną strukturę rynku oraz fakt, że wady dostarczonych
treści cyfrowych mogą zaszkodzić interesom gospodarczym konsumentów niezależnie od tego, na
jakich warunkach treści te zostały dostarczone, wspólne europejskie przepisy dotyczące sprzedaży
powinny być dostępne niezależnie od tego, czy za dane treści cyfrowe zapłacono cenę.

B. Kaczmarek-Templin, P. Stec, D. Szostek, Ustawa o prawach konsumenta Kodeks cywilny Komentarz, C.H. Beck
2014, A. Mokrysz-Olszyńska, Dyrektywa 2011/83/UE z dnia 25 października 2011 r. w sprawie praw konsumentów jako
kolejny etap na drodze tworzenia jednolitych reguł konkurencji na unijnym rynku, iKAR 2013 nr 7 s. 81-94, Streszcz.
Adres url: http://ikar.wz.uw.edu.pl/numery/12/pdf/00.pdf,