Page 73 - Konsument w swiecie cyfrowym

Konferencja „Konsument w świecie cyfrowym”, Wrocław 25 marca 2015 r.

ust. 4 Ust.PrKons., która w sposób szczegółowy wskazuje przesłanki odpowiedzialności wykazuje
niewątpliwie związek z art. 471 kc67, który traktuje o naprawieniu szkody68. Zgodnie z dalszym
brzmieniem ust. 4 art. 34 Ust.PrKons. konsument nie będzie ponosił odpowiedzialności, o której
mowa powyżej, w sytuacji gdy wykaże, że przedsiębiorca nie poinformował go o prawie odstą-
pienia od umowy zgodnie z wymaganiami art. 12 ust. 1 pkt 9 Ust.PrKons. Należy zauważyć, iż
ustawodawca odsyła w tym miejscu do obowiązku informacyjnego przedsiębiorcy dotyczącego
konieczności poinformowania konsumenta o sposobie i terminie wykonania prawa odstąpienia
od umowy na podstawie omówionego art. 27, a także wzorze formularza odstąpienia od umowy,
o którym również była mowa powyżej. Norma art. 34 ust. 4 Ust.PrKons. w zakresie dotyczącym
przetestowania rzeczy, znajduje zastosowanie w przypadku treści cyfrowej zapisanej na trwałym
nośniku (płyta CD, DVD), gdyż będzie wówczas traktowana jako towar, zarówno w rozumieniu
Nowej ustawy o prawach konsumenta, jak również dyrektywy 2011/83/UE. Natomiast przedmio-
towa regulacja nie będzie stosowana do treści cyfrowych, które nie są dostarczane konsumento-
wi na trwałym nośniku, co wyklucza możliwość zastosowania odpowiedzialności konsumenta za
zmniejszenie wartości rzeczy (towaru, wg. ww. dyrektywy).

Z brzmienia art. 35 ust. 1 Ust.PrKons.69 wynika następny obowiązek konsumenta, dotyczą-
cy skutków wykonania przez konsumenta prawa odstąpienia od umowy po zgłoszeniu wyraźnego
żądania świadczenia usługi, polegający na konieczności zapłaty za świadczenia spełnione do chwi-
li odstąpienia od umowy. Ustawodawca we wskazanym przepisie odwołuje się do zgłoszenia przez
konsumenta żądania zgodnie z art. 15 ust. 3 oraz art. 21 ust. 2 Ust.PrKons. Wskazane artykuły
dotyczą sytuacji, gdy na wyraźne żądanie konsumenta, przedsiębiorca rozpoczyna wykonywanie
usługi albo dostarczanie wody, gazu, energii elektrycznej, gdy nie są one dostarczane w ograni-
czonej objętości lub w ustalonej ilości, lub energii cieplnej, przed upływem terminu do odstąpienia
od umowy zawartej poza lokalem przedsiębiorstwa70 (art. 15 ust. 3 Ust.PrKons.) lub na odległość
(art. 21 ust. 2 Ust.PrKons.) Zasadę jaką należy stosować przy obliczaniu kwoty zapłaty stanowi
zasada proporcjonalności, uwzględniająca uzgodnioną w umowie cenę lub wynagrodzenie. Zasada
ta oznacza, iż np. jeśli usługa miała trwać 10 dni i kosztować 100 złotych, a konsument odstąpił
od umowy po 2 dniach świadczenia usługi – przedsiębiorcy należy się zapłata 20 złotych. Może
jednak zdarzyć się sytuacja, gdzie proporcjonalne obliczenie ceny lub wynagrodzenia spowoduje,
że kwota do zapłacenia przez konsumenta będzie nadmierna71. Wówczas Nowa ustawa o prawach
konsumenta przewiduje uprawnienie konsumenta do żądania obniżenia kwoty, którą powinien za-
płacić, co sprawie, że podstawą do ustalenia proporcji będzie cena rynkowa spełnionego świad-
czenia72. Możliwość dochodzenia przez sprzedawcę zapłaty za świadczenia spełnione do chwili
odstąpienia od umowy, wskazane w ww. art. 15 ust. 3 oraz art. 21 ust. 2 Ust.PrKons., uwarunko-
wana jest spełnieniem obowiązku informacyjnego, zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 11 Ust.PrKons. oraz
uzyskanie zgody od konsumenta, potwierdzonej na trwałym nośniku (np. przy pomocy e-maila) na
rozpoczęcie świadczenia usługi przed upływem terminu na odstąpienie od umowy.

Przedstawiona powyżej regulacja doznaje wyjątków od obowiązku zapłaty kosztów przez kon-
sumenta w sytuacjach wskazanych w art. 36 Ust.PrKons73. W oparciu o przedmiotową regulację
ustawodawca zwalnia konsumenta, w przypadku pełnego lub częściowego wykonania usługi, gdy

67 B. Ruszkiewicz [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. J. Ciszewski, LexisNexis, Warszawa 2014r., s. 824 i nast.
68 M. Pecyna [w:] Prawo umów handlowych…, s. 235 i nast.
69 Art. 35 Ust.PrKons. stanowiący odzwierciedlenie art. 14 ust. 4 dyrektywy 2011/83/UE. Poprzednio obowiązująca
Ustawa o ochronie niektórych praw konsumenta nie regulowała kwestii ujętych w ww. art. 35 aktualnie obowiązującej
Nowej ustawie o prawach konsumenta.
70 We wskazanej sytuacji, w przypadku umowy zawartej poza lokalem przedsiębiorstwa żądanie konsumenta winno
być złożone na trwałym nośniku.
71 Np. w ramach usługi remontowej trwającej 10 dni i kosztującej 100 zł., przez pierwsze 2 dni przez które usługa była
świadczona, przedsiębiorca wykonywał jedynie prace przygotowawcze bez właściwego remontu.
72 Art. 35 ust. 2 Ust.PrKons.
73 Przepis ten stanowi implementację art. 14 ust. 4 dyrektywy 2011/83/UE.

73